Punca dan Cara Mencegah Kanser Paru-paru

Kanser paru-paru adalah sejenis kanser yang bermula di dalam paru-paru. Paru-paru anda adalah dua organ dalam dada anda yang mengambil oksigen apabila anda menyedut dan melepaskan karbon dioksida apabila anda menghembuskan nafas.

Kanser paru-paru adalah salah satu punca utama kematian kanser di kalangan lelaki dan wanita. Kanser ini mengambil lebih banyak nyawa setiap tahun berbanding kanser kolon, prostat, ovari dan kanser payudara walau digabungkan.

Orang yang merokok mempunyai risiko terkena kanser ini. Walaupun begitu, kanser juga boleh berlaku pada orang yang tidak pernah merokok. Risiko kanser ini bertambah sepanjang masa mengikut bilangan rokok yang anda telah merokok. Jika anda berhenti merokok, walaupun selepas merokok selama bertahun-tahun, anda hanya boleh mengurangkan peluang anda untuk mengembangkan kanser paru-paru.

FAKTA KANSER PARU-PARU

• Kanser ini adalah penyebab utama kematian kanser di kalangan lelaki dan wanita di seluruh dunia.
• Rokok adalah faktor risiko utama untuk perkembangan kanser ini
• Pendedahan pasif terhadap asap tembakau (perokok pasif) juga boleh menyebabkan kanser ini
• Tahap kanser merujuk kepada sejauh mana kanser telah merebak di dalam badan
• Rawatan boleh melibatkan gabungan pembedahan, kemoterapi, radioterapi, imunoterapi serta kaedah eksperimen yang lebih baru.
• Penghentian merokok adalah langkah paling penting yang dapat mencegah perkembangan kanser ini.

GEJALA KANSER PARU-PARU

Kanser ini biasanya tidak menyebabkan tanda-tanda dan gejalanya di tahap paling awal. Tanda-tanda dan gejala kanser biasanya berlaku hanya apabila penyakit senakin kronik. Ia mungkin termasuk:-

• Batuk yang tidak hilang
• Batuk berdarah walaupun sedikit
• Sesak nafas
• Sakit dada
• Kekeringan
• Kehilangan berat badan
• Kesakitan tulang
• Sakit kepala

PUNCA KANSER PARU-PARU

Merokok penyebab majoriti kanser paru-paru. Perokok dan orang yang terdedah kepada asap rokok sangat berisiko. Tetapi kanser ini juga berlaku pada orang yang tidak pernah merokok dan pada orang-orang yang tidak pernah terdedah kepada asap rokok. Dalam kes-kes ini, mungkin ada sebab yang jelas mengenai kanser ini.

BAGAIMANA MEROKOK MENYEBABKAN KANSER PARU-PARU?

Doktor percaya merokok menyebabkan kanser paru-paru dengan merosakkan sel-sel yang memasuki paru-paru. Apabila anda menyedut asap rokok, yang penuh dengan bahan penyebab kanser seperti karsinogen, perubahan dalam tisu paru-paru bermula dengan segera.

Pada mulanya badan anda mungkin dapat memperbaiki kerosakan ini. Tetapi dengan setiap pendedahan yang berulang, sel-sel normal yang memasuki paru-paru anda semakin rosak. Lama kelamaan, kerosakan menyebabkan sel-sel bertindak tidak normal dan akhirnya kanser boleh berkembang. Mencegah kanser adalah cara yang terbaik.

JENIS-JENIS KANSER PARU-PARU

Kanser ini terbahagi kepada dua jenis utama berdasarkan penampilan sel kanser paru-paru di bawah mikroskop. Doktor membuat keputusan rawatan berdasarkan jenis  kanser paru-paru yang anda miliki.

1) KANSER PARU-PARU SEL KECIL

‘Small cell lung cancer’ berlaku hampir secara eksklusif kepada perokok tegar dan jarang berlaku daripada kanser paru-paru bukan sel kecil.

2) KANSER PARU-PARU BUKAN SEL KECIL

‘Non-small cell lung cancer’ adalah istilah utama untuk beberapa jenis kanser ini yang berlaku dengan cara yang sama. Kanser paru-paru bukan sel kecil termasuk karsinoma sel skuamosa, adenokarsinoma dan karsinoma sel yang besar.

FAKTOR  RISIKO KANSER PARU-PARU

Beberapa faktor boleh meningkatkan risiko kanser. Sesetengah faktor risiko boleh dikawal, contohnya dengan berhenti merokok. Dan faktor lain tidak dapat dikawal seperti sejarah keluarga anda.

MEROKOK

Risiko kanser paru-paru meningkat dengan jumlah rokok yang anda ambil setiap hari dan berapa tahun anda telah merokok. Berhenti sekarang dapat mengurangkan risiko kanser anda.

PENDEDAHAN KEPADA ASAP ROKOK

Walaupun anda tidak merokok, risiko kanser paru-paru meningkat jika anda terdedah kepada asap rokok.

PENDEDAHAN KEPADA GAS RADON

Radon dihasilkan oleh pecahan semula jadi uranium dalam tanah, batu dan air yang akhirnya menjadi sebahagian daripada udara yang anda gunakan untuk bernafas.

PENDEDAHAN KEPADA ASBESTOS DAN KARSINOGEN LAIN

Pendedahan tempat kerja kepada asbestos dan bahan-bahan lain yang diketahui menyebabkan kanser seperti arsenik, kromium dan nikel juga boleh meningkatkan risiko kanser, terutama jika anda seorang perokok.

SEJARAH KELUARGA KANSER

Orang dengan ibu bapa, adik-beradik atau anak dengan kanser paru-paru mempunyai risiko penyakit yang lebih tinggi.

KOMPLIKASI KANSER PARU-PARU

SESAK NAFAS
Orang dengan kanser paru-paru boleh mengalami sesak nafas jika kanser tumbuh untuk menghalang saluran udara utama. Kanser ini juga boleh menyebabkan cecair mengumpul di sekitar paru-paru dan menjadikannya lebih parah bagi paru-paru yang terjejas untuk berkembang sepenuhnya apabila anda bernafas.

BATUK BERDARAH
Kanser paru-paru boleh menyebabkan pendarahan di saluran udara, yang boleh menyebabkan anda batuk berdarah. Kadang-kadang pendarahan boleh menjadi lebih teruk.

KESAKITAN
Kanser yang merebak ke lapisan paru-paru atau ke bahagian lain badan seperti tulang, boleh menyebabkan kesakitan. Beritahu doktor anda jika anda mengalami kesakitan, kerana banyak rawatan boleh didapati untuk mengawal rasa sakit.

CECAIR DI DADA
Kanser paru-paru boleh menyebabkan cecair berkumpul di ruang yang mengelilingi paru-paru yang terjejas di rongga dada. Cecair yang terkumpul di dada boleh menyebabkan sesak nafas.

KANSER PARU-PARU MEREBAK KE BAHAGIAN LAIN BADAN
Kanser ini sering menyebar (metastasis) ke bahagian lain badan, seperti otak dan tulang. Kanser yang menyebar boleh menyebabkan rasa sakit, mual, sakit kepala, atau tanda-tanda dan gejala-gejala lain bergantung kepada organ apa yang terkesan. Apabila kanser ini telah tersebar di luar paru-paru, biasanya tidak dapat disembuhkan.

MENCEGAH KANSER PARU-PARU

1. JANGAN MEROKOK
Jika anda tidak pernah merokok, jangan mulakan. Mulailah perbualan mengenai bahaya merokok dengan anak-anak anda supaya mereka tahu bagaimana untuk bertindak balas terhadap tekanan rakan sebaya yang merokok.

2. BERHENTI MEROKOK
Berhenti merokok sekarang. Berhenti dapat mengurangkan risiko kanser paru-paru, walaupun anda telah merokok selama bertahun-tahun. Bincang dengan doktor anda tentang strategi dan alat berhenti merokok yang boleh membantu anda berhenti.

3. ELAKKAN ASAP ROKOK
Sekiranya anda tinggal atau bekerja dengan perokok, minta dia berhenti. Sekurang-kurangnya minta dia merokok di luar. Elakkan kawasan di mana orang merokok.

4. UJIAN RADON DI RUMAH
Adakah paras radon di rumah anda sudah diperiksa? Jika anda tinggal di kawasan di mana radon diketahui menjadi masalah. Tahap radon tinggi boleh diperbaiki untuk menjadikan rumah anda lebih selamat.

5. ELAKKAN KARSINOGEN DI TEMPAT KERJA
Ambil langkah berjaga-jaga untuk melindungi diri daripada pendedahan kepada bahan kimia beracun di tempat kerja. Ikuti langkah keselamatan dan berjaga-jaga. Contohnya, jika anda diberi topeng muka untuk perlindungan, sentiasa memakainya. Risiko kerosakan paru-paru dari karsinogen tempat kerja meningkat jika anda merokok.

6. MAKAN MAKANAN YANG PENUH BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN
Pilih diet sihat dengan pelbagai buah-buahan dan sayur-sayuran. Sumber makanan vitamin dan nutrien adalah yang terbaik. Elakkan mengambil dos vitamin yang besar dalam bentuk pil, kerana ia mungkin berbahaya.

7. SENAMAN  
Sekiranya anda tidak bersenam secara teratur, mulakan perlahan-lahan. Cuba gunakan kebanyakan hari dalam seminggu untuk bersenam.

8. AMALKAN GARAM BULUH
Pengambilan garam buluh dapat membantu anda mencegah penyakit kronik seperti kanser. Garam buluh telah terbukti secara saintifik dapat membantu anda lebih sihat. Ini kerana ia membekalkan 70-80 mineral dan unsur surih dan  anti-oksidan yang kuat dan dapat memulihkan sel-sel badan dengan berkesan. Beberapa jenis penyelidikan garam buluh boleh membantu kencing manis, menurunkan berat badan, kanser, alahan kulit, gastrik, arthritis, kesihatan gigi, keradangan, jangkitan yis, sakit tekak dan lain-lain lagi.